Αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής

Η οργάνωση, το περιεχόμενο και τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής των εκπαιδευτικών υλικών του Προγράμματος σε γυμνάσια των νομών Ξάνθης και Ροδόπης καταγράφονται αναλυτικά και αξιολογούνται στο πλαίσιο της εσωτερικής αξιολόγησης του Προγράμματος για την περίοδο 2010-13.

· Συνολική έκθεση αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της πιλοτικής εφαρμογής των εκπαιδευτικών υλικών (Δεκέμβριος 2011 - Μάιος 2013)

Εκθέσεις αξιολόγησης της πιλοτικής εφαρμογής των εκπαιδευτικών υλικών ανά μάθημα

· Έκθεση αξιολόγησης για το μάθημα της Λογοτεχνίας

· Έκθεση αξιολόγησης για το μάθημα της Ιστορίας

· Έκθεση αξιολόγησης για το μάθημα των Φυσικών Επιστημών

Η πιλοτική εφαρμογή των εκπαιδευτικών υλικών του Προγράμματος για την εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη σε Γυμνάσια των Νομών Ξάνθης και Ροδόπης οδήγησε στην παραγωγή πρωτότυπων διδακτικών σεναρίων, τα οποία αποτελούν ολοκληρωμένες διδακτικές προτάσεις.

Τα σενάρια είναι παραδειγματικές διδασκαλίες σχεδιασμένες επί χάρτου που είτε έχουν πραγματοποιηθεί είτε προτείνεται να πραγματοποιηθούν από τους εν ενεργεία και όχι από εξιδανικευμένους εκπαιδευτικούς.

Κάθε σενάριο περιλαμβάνει το περιεχόμενο της διδασκόμενης ενότητας, τους σκοπούς, τη συμβατότητα με το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα του μαθήματος, τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν, το εκπαιδευτικό υλικό (έντυπο, ηλεκτρονικό ή άλλο), αναλυτική παρουσίαση των επιμέρους φάσεων της διδακτικής διαδικασίας και τις μορφές αξιολόγησης των μαθητών και μαθητριών.

Δείτε εδώ:
Α) Αναλυτική παρουσίαση της Πιλοτικής εφαρμογής ανά μάθημα:
Ελένη Χοντολίδου, Πιλοτική εφαρμογή του μαθήματος της λογοτεχνίας
στο πλαίσιο του Προγράμματος Μουσουλμανοπαίδων

Β) Ορισμένα από τα διδακτικά σενάρια που δημιούργησαν οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην πιλοτική εφαρμογή

Για το μάθημα της Λογοτεχνίας
- Μαρία Αλεξίου, Στάσεις ζωής στα ποιητικά κείμενα: Όσο μπορείς του Κ. Π. Καβάφη (Γ' γυμνασίου)
- Ελπινίκη Μουτίδου, Το ταξίδι στη λογοτεχνία: πραγματικότητα και ουτοπία (Β' γυμνασίου)
- Ζωή Μπάρμπα, Το Ταξίδι εμπειρία ζωής και εμπειρία ανάγνωσης (Β' γυμνασίου)
- Φωτεινή Νεστορίδου, Η σχολική ζωή μέσα από τα κόμικς (Α' γυμνασίου)
- Αντώνης Στεργίου, Η ουτοπία της επιστροφής: Η τελευταία αρκούδα του Πίνδου του Δημήτρη Χατζή (Γ' γυμνασίου)
- Ελένη Χατζή, Πορτρέτα μαθητών χτες και σήμερα (Γ' γυμνασίου)

Στο επίπεδο της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης το Πρόγραμμα οργανώνει:

• ενισχυτικά μαθήματα σε  γυμνάσια και λύκεια σε ώρες πρόσθετες του κανονικού προγράμματος με στόχο τη βελτίωση της ελληνομάθειας και της επίδοσης των μειονοτικών μαθητών. 

• πιλοτική εφαρμογή των εκπαιδευτικών υλικών για τα μαθήματα της Λογοτεχνίας, της Ιστορίας και των Φυσικών Επιστημών με τη χρήση τους ως εναλλακτικές πηγές περιεχομένου για την υλοποίηση του τρέχοντος Προγράμματος Σπουδών σε μικρό αριθμό Γυμνασίων όπου φοιτούν μαθητές από τη μειονότητα.

Στην πιλοτική εφαρμογή των εκπαιδευτικών υλικών Λογοτεχνίας, Ιστορίας & Φυσικών Επιστημών, μαζί με τους μαθητές και τις μαθήτριες των Γυμνασίων, εργάσθηκαν κατά τη διάρκεια των τριών σχολικών ετών:

α) Για την εφαρμογή στις τάξεις

- στο αντικείμενο της Λογοτεχνίας, οι:
Μαρία Αλεξίου, Μειονοτικό Κομοτηνής
Αλέξανδρος Δημαράς, 8ο Γυμνάσιο Ξάνθης (Δροσερό)
Άννα Ευσταθιάδου, Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Σαπών
Ελπινίκη Μουτίδου, Γυμνάσιο Ολβίου
Ζωή Μπάρμπα, Γυμνάσιο Εχίνου
Φωτεινή Νεστορίδου, 3ο Γυμνάσιο Ξάνθης
Αντώνης Στεργίου, Γυμνάσιο Σμίνθης
Έλενα Χατζή, Μειονοτικό Κομοτηνής

- στο αντικείμενο της Ιστορίας οι:
Κατερίνα Βουγιουκλή, 2ο Γυμνάσιο Ξάνθης,
Γιώργος Δεμερτζίδης, Γυμνάσιο Εχίνου,
Γερακίνα Ζαφειρίου, Μειονοτικό Κομοτηνής
Ευθυμία Καραπούλη, 2ο Γυμνάσιο Κομοτηνής,
Δήμητρα Κατάκη, Γυμνάσιο Σμίνθης,
Σωτήρης Μακρής, 5ο Γυμνάσιο Ξάνθης,
Γιώργος Μαρέτης, Μειονοτικό Κομοτηνής,
Νίκος Μπακόπουλος, Εσπερινό Γυμνάσιο Κομοτηνής,
Γιώργος Τριανταφυλλίδης, 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής,
Θανάσης Τσαρδακλής, Μειονοτικό Κομοτηνής.

- στα αντικείμενα των Φυσικών Επιστημών οι:
Σοφία Αναστασιάδου, 1ο Γυμνάσιο Ξάνθης
Σωτήρης Bερανούδης, Ιεροσπουδαστήριο Κομοτηνής
Κυριακή Ιωαννίδου, 4ο Γυμνάσιο Ξάνθης
Αλεξάνδρα Κίτσου, Γυμνάσιο Σμίνθης
Κωνσταντίνος Ρίζος, 2ο Γυμνάσιο Κομοτηνής
Κωνσταντίνος Σαρίκας, 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής
Φώτης Φωτιάδης, Γυμνάσιο Νέου Ολβίου

β) Για την εποπτεία στο πεδίο

- στο αντικείμενο της Λογοτεχνίας, ο:
Χρήστος Δανιήλ, διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

- στο αντικείμενο της Ιστορίας, οι:
Βασιλική Σακκά, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων
Κωνσταντίνα Τσενέ, Διευθύντρια Γυμνασίου Αυλώνα

- στα αντικείμενα των Φυσικών Επιστημών, οι:
Χρήστος Γκοτζαρίδης, Σύμβουλος Φυσικών Επιστημών Θράκης
Γιώργος Έψιμος, εκπαιδευτικός στο Μουσικό Σχολείο Ξάνθης

γ) Για την επιστημονική οργάνωση και εποπτεία

- στο αντικείμενο της Λογοτεχνίας, οι:
Βενετία Αποστολίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ελένη Χοντολίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

- στο αντικείμενο της Ιστορίας, ο:
Βασίλης Τσάφος, Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

- στα αντικείμενα των Φυσικών Επιστημών, ο:
Βασίλης Τσελφές, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Την επιστημονική ευθύνη της δράσης έχει ο Βασίλης Τσελφές.

Πιλοτική Εφαρμογή εκπαιδευτικών υλικών Λογοτεχνίας, Ιστορίας & Φυσικών Επιστημών στα Γυμνάσια της Θράκης

Περιγραφή

Το Πρόγραμμα για την εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη δημιούργησε, από το 2004, εκπαιδευτικά υλικά για τους μαθητές του Γυμνασίου στα γνωστικά αντικείμενα της Γλώσσας, της Λογοτεχνίας, των Μαθηματικών, της Ιστορίας και των Φυσικών Επιστημών. Τα υλικά αυτά εγκρίθηκαν από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και εφαρμόστηκαν με επιτυχία σε μαθήματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας των μειονοτικών μαθητών.

Με στόχο την ευρύτερη διδακτική αξιοποίησή τους ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2012 η δράση της πιλοτικής εφαρμογής των εκπαιδευτικών υλικών του Προγράμματος σε Γυμνάσια των Νομών Ξάνθης και Ροδόπης. Η δράση αφορούσε τα εκπαιδευτικά υλικά για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς του Γυμνασίου στα γνωστικά αντικείμενα της Λογοτεχνίας, της Ιστορίας και των Φυσικών Επιστημών. Ο τελευταίος κύκλος πιλοτικής εφαρμογής ολοκληρώθηκε στο χρονικό διάστημα Ιανουάριος-Μάιος 2014.

Η πιλοτική εφαρμογή εξελίχθηκε με βάση τα ερωτήματα:

Μπορούν τα εκπαιδευτικά υλικά:

Α. να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτικές πηγές περιεχομένου για την υλοποίηση του τρέχοντος Προγράμματος Σπουδών,
Β. να εμπνεύσουν διαφοροποιημένες διδακτικές στρατηγικές στη διδασκαλία των εκ των πραγμάτων διαφοροποιημένων μαθητικών πληθυσμών των σχολικών τάξεων των Γυμνασίων της Θράκης,
Γ. να «γυμνάσουν» τους εκπαιδευτικούς και στη χρήση πολλαπλών πηγών περιεχομένου και στην παραγωγή διαφοροποιημένων διδακτικών δραστηριοτήτων/ σεναρίων, συμβάλλοντας στην ουσιαστική επιμόρφωσή τους;

Τα αποτελέσματα από τα τρία χρόνια πιλοτικής εφαρμογής δείχνουν ότι το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος:

α. Είναι σε πλήρη αντιστοιχία με τους στόχους του προγράμματος σπουδών του Γυμνασίου, όπως αυτοί περιγράφονται στο κείμενο του ΠΙ «Νέο Σχολείο-Νέο Πρόγραμμα Σπουδών». Η δομή και η οργάνωση του υλικού υποστηρίζει την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, αναδεικνύει τις προσωπικές εμπειρίες των μαθητών, προάγει τη μάθηση αλλά και την ελληνομάθεια. Με μικρές τροποποιήσεις, βελτιώσεις και προσθήκες θα μπορούσε να αποτελεί ένα επιπλέον υλικό προς ευρεία χρήση από μαθητές και εκπαιδευτικούς των τάξεων του Γυμνασίου.
β. Λειτουργεί διαφοροποιητικά και με παραδειγματικούς τρόπους, μιας και πετυχαίνει να στρέφει το ενδιαφέρον μαθητών και εκπαιδευτικών σε ζητήματα που συνδέονται ισχυρά με το περιεχόμενο, με εναλλακτικούς τρόπους. Έτσι, δεν αντιμετωπίζεται μόνο το πρόβλημα της διαφοροποίησης των μαθητών αλλά και των εκπαιδευτικών.
γ. Μπορεί να λειτουργήσει ως οδηγός για την παραγωγή πρωτότυπων σεναρίων διδασκαλίας από τους εκπαιδευτικούς, ακόμη και για περιεχόμενα που δεν περιλαμβάνονται σ' αυτό αλλά ζητούνται κατά περιόδους από τα μεταβαλλόμενα προγράμματα σπουδών. Απελευθερώνει, δηλαδή, τη δημιουργικότητα των εκπαιδευτικών και οδηγεί στην παραγωγή επιπλέον υλικού που αξίζει να οργανωθεί και να δημοσιευτεί.

Παρουσίαση των αποτελεσμάτων της πιλοτικής εφαρμογής

Η πρώτη παρουσίαση δειγμάτων της δουλειάς από την πιλοτική εφαρμογή των εκπαιδευτικών υλικών σε γυμνάσια της Θράκης έγινε στο Εκπαιδευτικό Συμπόσιο «Καινοτόμες πρακτικές στην εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας στη Θράκη», 5-7 Οκτωβρίου 2012 στην Κομοτηνή.

Δείτε σχετικά τα βίντεο:
Σελήνη, ο κοντινός μας γείτονας
Λογοτεχνία και fun-τασία
Δοκιμάζοντας νέες διδακτικές πρακτικές στο μάθημα της ιστορίας

Τα αποτελέσματα της παρέμβασης παρουσιάστηκαν σε δύο ημερίδες που πραγματοποιήθηκαν η πρώτη στις 21 Νοεμβρίου 2014 στην Ξάνθη και η δεύτερη στις 22 Νοεμβρίου 2014 στην Κομοτηνή. Οι επιστημονικοί υπεύθυνοι της δράσης, οι επόπτες και οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην πιλοτική εφαρμογή των εναλλακτικών προγραμμάτων παρουσίασαν τα βασικότερα αποτελέσματα των τριών χρόνων πιλοτικής εφαρμογής.

Δείτε το περιεχόμενο και το πρόγραμμα των ημερίδων

Στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου Rethinking Language, Diversity and Education, που πραγματοποιήθηκε στις 28-31 Μαΐου 2015 στο Πανεπιστήμιο της Ρόδου προς τιμήν των Μιχάλη Δαμανάκη, καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης και Jim Cummins, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Τορόντο, οι συνεργάτες του Προγράμματος Ελένη Χοντολίδου, Βασίλης Τσάφος και Βασίλης Τσελφές παρουσίασαν τη δράση και τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής των εκπαιδευτικών υλικών της Λογοτεχνίας, της Ιστορίας και των Φυσικών Επιστημών. Η εισήγησή τους είχε τίτλο: «Πιλοτική Εφαρμογή της χρήσης πολλαπλών εκπαιδευτικών υλικών από το Πρόγραμμα για την Εκπαίδευση των παιδιών της Μουσουλμανικής Μειονότητας σε Γυμνάσια της Θράκης: μια προσπάθεια αξιολόγησης».

Έκδοση βιβλίου για την πιλοτική εφαρμογή στο μάθημα της λογοτεχνίας

Η διαδικασία και τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής των υλικών του Προγράμματος για το μάθημα της λογοτεχνίας παρουσιάζονται μέσα από το λόγο των εκπαιδευτικών στο βιβλίο «Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε. Μαρτυρίες εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων», το οποίο κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο 2015 σε επιμέλεια του Χρήστου Δανιήλ και της Ελένης Χοντολίδου.

Οι εκπαιδευτικοί καταθέτουν την εμπειρία τους από τη συμμετοχή τους στο Πρόγραμμα, εστιάζουν στους μαθητές και στις αντιδράσεις τους, αναφέρουν χαρακτηριστικά επεισόδια από τα μαθήματά τους, καταγράφουν τις προσδοκίες, τις ανασφάλειες και τις αγωνίες τους, παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.

Ειδικό αφιέρωμα του περιοδικού Νέα Παιδεία στην Πιλοτική εφαρμογή των εκπαιδευτικών υλικών του Προγράμματος

Η πορεία και τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής εκπαιδευτικών υλικών, έντυπων και ηλεκτρονικών, που συνέγραψαν ομάδες ειδικών του ΠΕΜ για το μαθητικό πληθυσμό των Γυμνασίων της μειονότητας στα αντικείμενα της Ιστορίας, της Λογοτεχνίας και των Φυσικών Επιστημών, παρουσιάζεται σε ειδικό αφιέρωμα του περιοδικού Νέα Παιδεία (τεύχ. 156, 2015)

Παρουσιάσεις του βιβλίου

• Στις 17 Δεκεμβρίου 2015 στη Θεσσαλονίκη στη Βιβλιοθήκη της Παιδαγωγικής Σχολής του ΑΠΘ
  Ακούστε την παρουσίαση του βιβλίου, διαβάστε την παρουσίαση του βιβλίου από την κ.Σούλα Μητακίδου και δείτε φωτογραφίες
  
  
  
  
• Στις 20 Ιανουαρίου 2016 στη Δημοτική Πινακοθήκη Ξάνθης και στις 21 Ιανουαρίου στο Δημοκρίτειο Βιβλιοχαρτοπωλείο Κομοτηνής
  
  
• Στις 13 Μαΐου 2016 στην Αθήνα στο Polis Art Café
  
  
  
  Δείτε περισσότερα

Σχετικά δημοσιεύματα

• «Διδάσκοντας Καβάφη στη μειονότητα», Τα Νέα 16/10/2015 και αναδημοσίευση Παρατηρητής της Θράκης 23/10/2015
• «Προσπάθεια βελτίωσης της ελληνομάθειας στα Μουσουλμανόπαιδα μέσω της λογοτεχνίας», ΕΜΠΡΟΣ 21/10/2015
• «Μειονοτική εκπαίδευση – Μαρτυρίες εκπαιδευτικών» της Μαρίζας Ντεκάστρο, Ο αναγνώστης 1/11/2015
• Συνέντευξη των Θάλειας Δραγώνα, Ανδρέα Νοταρά, Χρήστου Δανιήλ και Ζωής Μπάρμπα στην εκπομπή Με θέση και υπογραφή, stokokkino (1)(2), 26/11/2015
• Συνέντευξη του Χρήστου Δανιήλ στην εκπομπή Ντάμες Σπαθί, Αθήνα 9.84, 1/12/2015
• Συνέντευξη των Χρήστου Δανιήλ και Ελένης Χατζή στην εκπομπή Σεμνά και Ταπεινά, Vima Fm, 11/12/2015 (τέταρτη εκπομπή από 36.01-45.11)
• Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε: Μαρτυρώντας την ανάγκη, υπηρετώντας την προοπτική νέων απελευθερωτικών προσεγγίσεων περί διδασκαλίας, egomiocy.blogspot.gr, 6/10/2015
• «Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε», Το βιβλίο καρπός του ΠΕΜ παρουσιάζει την Πέμπτη 21 Ιανουαρίου το Δημοκρίτειο Βιβλιοχαρτοπωλείο, Παρατηρητής της Θράκης, 14/1/2016
• «Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε»: Μαρτυρίες εκπαιδευτικών του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, Δημοσιογραφικό Συγκρότημα Μακεδονία, 15/1/2016
• Κομοτηνή: Προσεχώς εμείς μεγαλώνουμε, ert.gr 19/1/2016
• «Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε», Παρατηρητής της Θράκης, 21/1/2016
• Προσεχώς εμείς μεγαλώνουμε Παρουσιάστηκε το βιβλίο του ΠΕΜ. Κανάλι 6, 22/1/2016
• Μαρτυρίες Εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας κατά το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, Εμπρός, 22/1/2016
• Το βιβλίο «Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε» παρουσιάστηκε στην Κομοτηνή, Ο Χρόνος, 23/1/2016
• Παρουσιάστηκε με επιτυχία το βιβλίο «Προσεχώς Εμείς Μεγαλώνουμε. Μαρτυρίες για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας», Παρατηρητής της Θράκης
• Κομοτηνή: Προσεχώς εμείς μεγαλώνουμε, ert.gr. 25/1/2016
• Η Θάλεια Δραγώνα για το ΠΕΜ, indexanthi.gr, 26/1/2016
• Τα παιδιά των μουσουλμάνων έμαθαν λογοτεχνία, nooz.gr, 3/2/2016