“Trakya’daki Azınlık Çocuklarının Eğitim Programı 2010-2013”, 1997'de başlayan bütünlüklü bir sürecin dördüncü safhasını teşkil etmektedir. Program’ın önceki safhalarındaki ismi “Müslüman Çocuklarının Eğitimi” idi ve Yunanca PEM kısaltması ile biliniyordu.

Programın birinci safhası, EPEAEK 1’in (1. Genel Eğitim ve Temel Mesleki Eğitim Operasyonel Programı’nın) bir bileşeniydi. İlköğretime odaklanmıştı. Bu safhada, temelde Azınlık ilkokullarındaki Yunanca öğretilen derslerin (yani Yunanca müfredatın) geliştirilmesi ve iyileştirilmesi amaçlanmıştı. Azınlık anne-babalarının büyük çoğunluğu, çocuklarını, yalnızca Azınlık çocuklarına mahsus bu okullara yollamaktadır. Azınlık ilkokullarının statüsü ve işleyişi, 1923 Lozan Antlaşması ve Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanmış ikili protokollerle belirlenmiştir. Bu okullarda, 6-12 yaş arası yaklaşık 7.000 Azınlık çocuğu, birinci sınıfa genelde hiç Yunanca bilmeden başlamaktadır. PEM'in sistemli müdahalesinden önce, Azınlık ilkokullarında okutulan Yunanca ders kitapları, bütün diğer ilkokullarda okutulan ders kitaplarıyla aynıydı. Bu kitaplar, ana dili Yunanca olan ve okula Yunan dilinin temellerini öğrenmiş olarak gelen çocuklar için hazırlandıklarından, Yunanca bilmeyenlere hiç uygun değildi.

Birinci safhada gerçekleştirilmiş en önemli çalışmalar kısaca şunlardır:

• Azınlık ilkokullarının Yunanca müfredatı için yeni ders kitapları ve eğitsel destek materyalleri hazırlanıp okullara dağıtıldı.
• İlkokul öğretmenlerine ek mesleki (hizmet içi) eğitim verildi.
• Azınlığın eğitim durumu ve bu eğitimin kendine özgü şartlarıyla ilgili bilimsel araştırmalar yapıldı,
• Yerel topluma yönelik çeşitli etkinlikler (örneğin, uluslararası bir konferans ve ilgilenen herkesin katılabileceği "Açık Pedagojik Atölye" isimli bir toplantı) düzenlendi.

İkinci safha: EPEAEK II'nin (2002-2004) bir parçası olan bu safhada;

(a) İlkokullara yönelik çalışmalara devam edilmiştir. Daha somut olarak,

• öğretmenlere ek mesleki eğitim verilmiş,
• yeni kitapların okullarda kullanılışı gözlemlenmiş,
• önceki safhada üretilenlere ilâveten öğrenci ve öğretmenler için yeni eğitsel destek materyalleri hazırlanmıştır.

(b) Ortaöğretime ağırlık verilmiştir. PEM'in bu ikinci safhadaki ana gayesi, (aslında zorunlu olan) ortaöğretimi yarıda bırakıp okulu terkeden Azınlık çocuklarının sayısını önemli oranda azaltmaktı. O safhada yapılmış bir araştırmaya göre, ortaoğretimdeki Azınlık öğrencilerinin % 50'sinden fazlası okulu bırakıp mezun olamamaktaydı. Yunanca'nın ilkokullarda iyi öğretilememesi ve ortaokullardaki müfredatın ana dili Yunanca olan çocuklar için hazırlanmış olması, Azınlık çocuklarının büyük bir bölümünün bu okullarda, özellikle de ortaokulun ilk sınıfında, başarısız olmalarına neden olmaktaydı. PEM'in bu alandaki faaliyetleri ikinci safhada şunları kapsamaktaydı:

• Ortaokullar için, Yunanca’nın ikinci dil olarak öğretilmesi yöntemine dayanan kitap ve diğer eğitsel araçlar hazırlamak;
• Ortaokul öğretmenlerine ek mesleki eğitim vermek;
• Birçok ortaokulda Azınlık öğrencilerine yönelik bir ek ders saatleri programı organize etmek.

(c) Yerel toplumla olan bağları güçlendirmek amacıyla, Komotini (Gümülcine) ve Ksanthi'de (İskeçe’de) birer "destek merkezi" (KESPEM) kurulmuş, bu merkezlerdeki personel, eşit sayıda hem Azınlık hem de çoğunluk mensuplarından oluşturulmuştur. Yerel topluma yönelik çeşitli etkinlikler (mesela, uluslararası bir sempozyum, her ders yılının sonunda öğrencilerin, velilerin ve öğretmenlerin katıldığı küçük törenler, ayrıca basın toplantıları, vs.) düzenlenmiştir.

(d) Azınlığın eğitim durumunun çeşitli bilimsel araştırmalarla incelenmesine devam edilmiştir. Bu safhada yapılan araştırmalar, eğitimini yarıda bırakıp okulu terk eden Azınlık öğrencileri, ilkokul Azınlık öğrencilerinin Yunanca'yı anlama ve kullanma düzeyi, ve Azınlık velilerinin çocuklarının ortaokul eğitimiyle ilgili tutumları gibi konuları kapsamaktadır.

Üçüncü safha (2005-2008) şunları kapsıyordu:

(a) İlköğretime yönelik çalışmalar:

• Bir “öğretmen kılavuzu”nun (öğretmen el kitabının) ve Azınlık ilkokullarında çalışan öğretmenler için hizmet içi eğitim materyalinin hazırlanması.
• Azınlık okullarında Yunanca yapılan derslerin öğretmenlerine yeni kitap ve materyallerin nasıl kullanılacağına yönelik hizmet içi eğitim verilmesi.
• Azınlık ve devlet ilkokullarından ve anaokullarından öğretmenlere yönelik, katılımın isteğe bağlı olduğu hizmet içi eğitim kursları.
• Azınlık ilkokullarında çalışan öğretmenlere profesyonel destek sağlamak amacıyla, hizmet içi eğitim veren uzmanların sistemli bir biçimde bu okulları ziyaret etmesi.
• Öğretmenlere, Yunanca öğretiminde kullanılan elektronik eğitsel araç ve gereçler için hizmet içi eğitim sunulması.

(b) Ortaöğretime yönelik çalışmalar:

• Azınlık öğrencilerinin okuduğu ortaokullarda ek ders saatleri (genişletilmiş ders mesaisi) programının düzenlenmesi.
• Program’ın ikinci safhasında hazırlanmasına başlanmış, ortaokuldaki Yunan dili, edebiyat, tarih ve matematik derslerine yönelik kitap ve eğitsel materyallerin tamamlanması.
• Program’ın her ders için hazırlamış olduğu yeni ders kitapları ve diğer eğitsel araçların dayandığı öğretim metodolojisi ve ilkelerini tanıtmak amacıyla, ortaokul öğretmenlerine yönelik hizmet içi eğitim materyali hazırlanması.
• Program’ın hazırlamış olduğu yeni eğitim materyallerinin nasıl kullanılacağı konusunda ortaokul öğretmenleri için hizmet içi eğitim kurslarının düzenlenmesi.
• Genişletilmiş ders mesaisi (ek ders saatleri) programında çalışacak öğretmenler için hizmet içi eğitim kurslarının düzenlenmesi.
• Gruplararası ilişkiler ve sınıf içinde iletişimin geliştirilmesi konularında ortaokul öğretmenlerine hizmet içi eğitim sunulması.

(c) Yerel topluma yönelik okul dışı çalışmalar:

• Program’ın Ksanthi (İskeçe) ve Komotini’deki (Gümülcine’deki) destek merkezlerinin (KESPEM’lerin) faaliyetlerinin sürdürülmesi ve daha da genişletilmesi.
• Üçü Rodop ilinde -- İasmos (Yassıköy), Sapes (Şapçı) ve Orğani (Hemetli) – üçü de Ksanti ilinde -- Sminthi (Dolaphan), Glafki (Gökçepınar) ve Ehinos’ta (Şahin) – olmak üzere, toplam altı yeni, daha küçük, “çevresel” destek merkezinin (KESPEM’in) açılması.
• Ücra Azınlık köylerine KESPEM’in faaliyetlerini götürmek amacıyla, biri Ksanthi diğeri Komotini merkezli iki seyyar destek merkezinin (seyyar KESPEM’in) hizmete sunulması.
• KESPEM’lerde şu faaliyetler gerçekleştirildi:

1. oİlkokul ve ortaokul öğrencileri için Yunan dili, matematik, fen bilgisi ve bilgisayar dersleri. Ders yılı süresince bu dersler akşamları ve haftasonları, yaz aylarında da hafta içi günlerde sabah ve öğle saatlerinde düzenlendi. Öğrencilere kitap ve diğer eğitsel materyaller sunuldu. Merkezlerin kütüphanelerinden kitap ödünç verildi.
2. oAzınlık öğrencilerinin velilerine (özellikle annelerine) Yunanca dersleri.
3. oOkul öncesi çağdaki çocukların yaratıcı bir şekilde vakit geçirmesinin sağlanması.
4. oKESPEM’lerde kullanılmak üzere, 8-12 yaş arası çocukların Yunancasını geliştirmeye yönelik (CD ROM formatında) dijital eğitsel araçların hazırlanması.
5. oYunanlı (çoğunluk mensubu) öğretmenlere Türkçe kursları.
6. oYaratıcı Gençlik Atölyeleri (DEN’ler).
7. oÖğrencilerin derslerdeki performanslarını olumsuz etkileyen özel zorlukları önleme veya onlarla başa çıkma konusunda, velilere ve öğretmenlere danışmanlık desteği ve bu konularda duyarlılık yaratma toplantıları.

• Vahim ekonomik ve toplumsal sorunları olan ve bu sorunlar yüzünden okula hiç gitmeyen veya okulu bırakan çocukların çok yüksek oranda olduğu belli bazı Azınlık mahalle ve köylerinde, çocukların okula devamını sağlamaya yönelik sosyal hizmet türünden çalışmalar.